Stan prawny: 1.1.2016 r.
Powyższe opracowanie zawiera komentarz do ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe oraz nowej ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i wyczerpująco omawia:
zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących przedsiębiorcami oraz osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, których niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności;
skutki ogłoszenia niewypłacalności;
przeprowadzanie działań sanacyjnych zmierzających do przywrócenia dłużnikowi niewypłacalnemu lub zagrożonemu niewypłacalnością zdolności do wykonywania zobowiązań;
wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji czy zaspokojenie wierzycieli.
Komentarz umożliwia zrozumienia zasad rządzących tym postępowaniem i poruszanie się w nim w niezbędnym zakresie. Jego niewątpliwą zaletą jest próba udzielenia odpowiedzi na pytania i wątpliwości pojawiające się przy stosowaniu przepisów z tej dziedziny prawa oraz przedstawienie konkretnych propozycji rozwiązań problemów.
Czwarte wydanie komentarza zawiera omówienie wszystkich ostatnich nowelizacji Prawa upadłościowego, m.in.
ustawy z 26.9.2014 r., zgodnie z którą sumy pieniężne wchodzące do masy upadłości oraz sumy uzyskane ze zbycia rzeczy i praw obciążonych rzeczowo, jeżeli nie podlegają natychmiastowemu wydaniu, syndyk składa do depozytu sądowego, a nie jak miało to miejsce przed nowelą - na oprocentowany rachunek bankowy lub na sądowy rachunek depozytowy; zmiana weszła w życie 1.1.2015 r.
ustawy z 15.5.2015 r., która mana celu wprowadzenie regulacji, zgodnie z którymi środki zgromadzone w ramach funduszu pomocowego nie wchodzą w skład masy upadłości. Dotychczasowi uczestnicy systemu ochrony mogą zdecydować o przekazaniu tych środków do jednego z nich albo do utworzonej nowej jednostki, w celu utworzenia, z wykorzystaniem tego mienia, nowego systemu ochrony, lub jego wykorzystania w istniejącym systemie ochrony. W przypadku braku podjęcia takiej decyzji środki te zostaną przekazane dotychczasowym uczestnikom systemu ochrony stosownie do wielkości dokonanych wpłat; zmiana wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
ustawy z 29.8.2014 r., która dotyczy tzw. upadłości konsumenckiej. Zgodnie z nowelizacją, postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ma być prowadzone tak, by umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w tym postępowaniu, a jeśli to możliwe – zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak największym stopniu. Nowelizacja ogranicza możliwość oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Sąd będzie mógł to zrobić m.in. w sytuacji, gdy dłużnik umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do swojej niewypłacalności albo zwiększył jej stopień. Ustawa przewiduje także, że postępowanie upadłościowe będzie mogło być przeprowadzone – mimo generalnego zakazu wynikającego z przepisów – w sytuacji, gdy będzie to uzasadnione takimi względami, jak np. względy humanitarne. Ponadto zgodnie z nowelizacją osobom, których nie stać na opłacenie kosztów postępowania upadłościowego pomoże w tym Skarb Państwa. Koszty te będą zwracane do budżetu niezwłocznie po wpływie do masy upadłościowej sum wystarczających na ich pokrycie. Nowela obniża koszty postepowania - opłata stała została zmniejszona z 200 zł do 30 zł. Ustawa zwiększa możliwości zachowania majątku przez dłużnika. Dłużnicy będą mieli możliwość zawarcia układu z wierzycielami, pod warunkiem, że uprawdopodobnią, że w ten sposób zostaną osiągnięte cele postępowania. W przypadku upadłości, w trakcie której sprzedawany jest lokal mieszkalny dłużnika, z uzyskanej kwoty otrzyma on środki równe kosztom najmu przez okres do 24 miesięcy; zmiana weszła w życie 31.12.2014 r.
Ponadto uwzględniono obszerne zmiany wprowadzone ustawą z 15.5.2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, obowiązujące od 1.1.2016 r. które dotyczą m.in.:
uchylenia przepisów regulujących postępowanie naprawcze,
nowego sposób zdefiniowania stanu niewypłacalności,
zmian w zakresie właściwości miejscowej sądu,
legitymacji do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika,
wydłużenia terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
elementów składowych wniosku o ogłoszenie upadłości,
obowiązku uiszczenia przez wnioskodawcę zaliczki na poczet wydatków w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości,
przyznaniu sądowi uprawnienia do zabezpieczenia majątku dłużnika z urzędu w każdej sprawie,
treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości,
przygotowanej likwidacji majątku upadłego,
ustalania składu masy upadłości,
skutków ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego,
bezskuteczności i zaskarżania czynności upadłego,
wpływu ogłoszenia upadłości na postępowania sądowe i administracyjne,
wyłączenia sędziego komisarza od ponownego orzekania w tej samej sprawie po uchyleniu jego postanowienia do ponownego rozpoznania,
syndyka,
regulacji dotyczących kosztów postępowania upadłościowego,
listy wierzytelności,
układu w upadłości,
międzynarodowego postępowania upadłościowego.
Autor-praktyk, bazując na wieloletnim doświadczeniu w stosowaniu prawa upadłościowego, udziela praktycznych wskazówek pomocnych zarówno osobom zawodowo zajmującym się stosowaniem prawa – sędziom, radcom prawnym, adwokatom, jak i osobom spoza grona prawników, np. przedsiębiorcom - kiedy i jak wnieść o ogłoszenia upadłości, czy wierzycielom - jak skutecznie dochodzić wierzytelności i bronić swoich praw w ramach postępowania upadłościowego.
Komentarz skierowany jest także do syndyków, zarządców i nadzorców sądowych, w tym do osób przygotowujących się do egzaminu na licencję syndyka. Adresatami komentarza są także aplikanci radcowscy i adwokaccy oraz studenci wydziałów prawa, którzy są zainteresowani pogłębieniem wiedzy z obszaru prawa upadłościowego i naprawczego.
Piotr Zimmerman o reformie prawa upadłościowego: Z dniem 1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie nowe przepisy prawa restrukturyzacyjnego i znowelizowanego upadłościowego, które zrewolucjonizują postępowanie wobec przedsiębiorców niewypłacalnych i zagrożonych niewypłacalnością. Dotychczasowe przepisy zawarte w ustawie prawo upadłościowe i naprawcze zostały podzielone na dwie odrębne ustawy: prawo upadłościowe, obejmującą kwestie likwidacji majątku dłużnika oraz prawo restrukturyzacyjne, dotyczącą umożliwienia dalszego funkcjonowania niewypłacalnego dłużnika w drodze zawarcia układu.
Nowe prawo restrukturyzacyjne pozwala dłużnikowi dążyć do zawarcia układu w czterech procedurach:
samodzielnego zbierania głosów
przyspieszonego postępowania układowego,
postępowania układowego oraz
postępowania sanacyjnego.
Nowe instytucje prawa restrukturyzacyjnego to układ częściowy oraz sposób liczenia głosów nie od liczby uprawnionych a od wierzycieli głosujących.
Najistotniejsze zmiany, jakie ustawodawca wprowadził w ramach nowelizacji ustawy prawo upadłościowe, to:
nowa definicja stanu niewypłacalności,
zrównanie wierzycieli publicznoprawnych z prywatnymi
nowa instytucja pre-pack czyli przygotowanej sprzedaży
utworzenie Centralnego Rejestru Upadłości
Naczelną zasadą nowelizacji jest pierwszeństwo procedur restrukturyzacyjnych przed upadłościowymi i stworzenie mechanizmów umożliwiających zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika przy jednoczesnym poszanowaniu praw wierzycieli.
