Życiorys Profesora Andrzeja Marka
Prof.
zw. dr hab. Andrzej Marek urodził się 9 maja 1940 r. w Brzozowie,
województwo rzeszowskie. W 1949 r. Jego rodzina przeniosła się do
Szczecina, gdzie ukończył szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące. W
latach 1959-1964 studiował prawo na Wydziale Prawa Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Toruniu. Był stypendystą naukowym,
współorganizatorem Studenckiego Koła Penitencjarnego, a także zwycięzcą w
środowiskowym i ogólnopolskim konkursie krasomówczym.
Po ukończeniu
studiów w 1964 r. został zatrudniony w charakterze asystenta w Katedrze
Prawa Karnego, kierowanej wówczas przez Prof. dr. hab. Jerzego
Śliwowskiego. W tym samym roku podjął aplikację sądową zakończoną w 1966
r. egzaminem sędziowskim. Doktoryzował się w 1968 r. na podstawie
rozprawy pt. Stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu jako podstawa
umorzenia postępowania karnego, napisanej pod kierunkiem Prof. dr. hab.
Wiesława Daszkiewicza. Kolejny stopień - doktora habilitowanego uzyskał w
1972 r. w Uniwersytecie Łódzkim, na podstawie rozprawy pt. Warunkowe
umorzenie postępowania w polskim ustawodawstwie karnym, która została
nagrodzona w konkursie miesięcznika "Państwo i Prawo" na najlepsze prace
doktorskie i habilitacyjne. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego
uzyskał w 1979 r., a w 1985 r. - tytuł profesora zwyczajnego nauk
prawnych, co uzasadniało powołanie Go na stanowisko profesora
zwyczajnego w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, na którym
nadal pracuje.
Profesor Andrzej Marek pełnił w macierzystym
Uniwersytecie liczne funkcje akademickie. W latach 1973-1975 był
prodziekanem, a w latach 1978-1981 dziekanem Wydziału Prawa i
Administracji. Przez 11 lat (1979-1990) był dyrektorem Instytutu Prawa
Karnego i Kryminologii, a po reorganizacji struktury wydziałowej,
polegającej m.in. na likwidacji instytutów, od 1990 r. do chwili obecnej
pełni funkcję kierownika Katedry Prawa Karnego i Kryminologii. Przez
wiele kadencji był członkiem Senatu UMK, reprezentując Wydział Prawa i
Administracji.
Zainteresowania Profesora były zawsze rozległe i
obejmowały szeroko pojęte prawo karne, w tym także prawo karne
procesowe, prawo wykroczeń, kryminologię i wiktymologię. Rozwijał je nie
tylko w kraju, lecz także podczas licznych pobytów zagranicznych.
Spośród nich należy wymienić roczny pobyt w Stanach Zjednoczonych, w
roku akademickim 1976/1977, na podstawie konkursowego stypendium,
przyznanego przez American Council of Learned Societies, z afiliacją w
University of Pennsylvania w Filadelfii i w University of Southern
California w Los Angeles; 6-miesięczne stypendium badawcze w Instytucie
Maxa Plancka Międzynarodowego i Porównawczego Prawa Karnego we Freiburgu
w 1985 r. oraz kolejne stypendia badawcze w tym Instytucie i w
Uniwersytecie w Kolonii (1990, 1993, 1999). Wyrazem wysokiej oceny i
prestiżu Profesora Andrzeja Marka było trzykrotne zaproszenie Go w
charakterze profesora wizytującego przez Uniwersytet w Münster (semestry
zimowe 1989/1990, 1992/1993) i przez Uniwersytet w Oldenburgu (semestr
zimowy 1990/1991). Podkreślenia wymagają także liczne Jego pobyty w
Inter-University Centre w Dubrowniku (jako wykładowcy i uczestnika
seminariów wiktymologicznych), kilkakrotny udział w seminariach
organizowanych przez Istituto Superiore Internazionale di Scienze
Criminali w Syrakuzach (Instytut AIDP), a ostatnio udział w
polsko-niemieckich seminariach organizowanych przez Europejski
Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu. Należy do tego dodać uczestnictwo Profesora
Andrzeja Marka w kongresach i sympozjach prawa karnego, kryminologii i
wiktymologii (m.in. w Budapeszcie, Hamburgu, Lizbonie, Wiedniu,
Sztokholmie i Zagrzebiu) oraz wykłady gościnne w wielu ośrodkach
naukowych (ich lista jest niezmiernie długa).
Dorobek naukowy
Profesora Andrzeja Marka jest wyjątkowo duży, obejmuje ponad 300
publikacji i ekspertyz (zob. wykaz zamieszczony w niniejszej Księdze), w
tym wiodące podręczniki do nauki prawa karnego i prawa wykroczeń, na
podstawie których kształciły się liczne pokolenia studentów prawa, oraz
obszerny komentarz do kodeksu karnego, ceniony zwłaszcza przez
praktyków.
Na szczególne podkreślenie zasługuje aktywność Profesora w
zakresie tworzenia i reformowania prawa karnego. Jej przejawem był
udział w pracach Komisji do Spraw Reformy Prawa Karnego, która
opracowała projekt kodeksu karnego z 1997 r. (1989-1996) oraz Komisji
powołanej przez Prezydenta RP w sprawie nowelizacji kodeksu karnego
(2001-2002). Jako ekspert uczestniczył w latach 2002-2004 w pracach
Nadzwyczajnej Komisji Sejmu do Spraw Zmian w Kodyfikacji (podkomisja
prawa karnego), następnie przewodniczył zespołowi prawa karnego
materialnego w Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministrze
Sprawiedliwości (2004-2005). Nie można pominąć również tego, że Profesor
Andrzej Marek brał udział w licznych szkoleniach dla sędziów i
prokuratorów, organizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, łącząc w
ten sposób wiedzę teoretyczną z zakresu prawa karnego z praktyką
prawniczą.
W ramach swojej działalności dydaktycznej Profesor Andrzej
Marek prowadził wykłady z prawa karnego materialnego i procesowego,
prawa wykroczeń i kryminologii, a także oblegane przez studentów
seminaria magisterskie. Jego wykłady zawsze cieszyły się dużą
popularnością. Profesor Andrzej Marek wypromował liczne grono magistrów
(ponad 1000), z których wielu odnosiło sukcesy na egzaminach na
aplikacje sądowe, prokuratorskie, adwokackie i piastuje obecnie wysokie
stanowiska w tych zawodach prawniczych.
Profesor ma również wielkie
osiągnięcia w kształceniu kadr naukowych. Jest promotorem 16 pomyślnie
zakończonych przewodów doktorskich, pełnił funkcję recenzenta w wielu
przewodach doktorskich, habilitacyjnych i profesorskich oraz opiniował
wnioski dotyczące powołania na stanowiska profesora dla wielu polskich
uczelni. Jako stały opiniodawca Centralnej Komisji do Spraw Stopni
Naukowych i Tytułu Naukowego przygotował opinie dotyczące zatwierdzenia
uchwał o nadaniu stopnia doktora habilitowanego oraz wniosków o nadanie
tytułu profesora większości profesorów prawa karnego czynnych obecnie na
polskich uniwersytetach (łącznie 30 takich opinii). Recenzował także
wnioski o nadanie tytułu doktora honoris causa: Prof. dr. hab. H.J.
Schneiderowi (Uniwersytet Łódzki, 1990) i Prof. dr. hab. H.J. Hirschowi
(UAM w Poznaniu, 1991).
Za zasługi dla rozwoju nauki, zaangażowanie w
procesy legislacyjne oraz pracę na rzecz środowiska akademickiego,
Profesor Andrzej Marek został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu
Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji
Narodowej, a także licznymi nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższegoi Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, przyznanymi
za wybitne osiągnięcia naukowe.
Profesor Andrzej Marek jest
członkiem międzynarodowych i krajowych organizacji naukowych. Należy tu
wymienić: International Association of Penal Law (sekcja polska, od 1968
r.), International Society of Criminology (od 1977 r.), World Society
of Victimology (od 1979 r.), Towarzystwo Naukowe Prawa Karnego z
siedzibą w Warszawie oraz Polskie Towarzystwo Kryminologiczne im. St.
Batawii w Warszawie i Towarzystwo Naukowe w Toruniu.
W środowisku
naukowym Profesor Andrzej Marek cieszy się wielkim uznaniem nie tylko z
powodu rozległej wiedzy naukowej, lecz także z uwagi na Jego wyjątkową
rzetelność, obiektywizm i życzliwość. Jako nauczyciel akademicki jest
darzony autentycznym szacunkiem przez studentów zarówno z powodu
niekwestionowanego autorytetu naukowego, jak i zawsze sprawiedliwych,
obiektywnych ocen.
Dobitnym dowodem wysokiej pozycji w polskiej nauce
prawa karnego i powszechnego uznania w środowisku naukowym jest
powierzenie Prof. dr. hab. Andrzejowi Markowi funkcji Redaktora
Naczelnego wielkiego przedsięwzięcia naukowego i wydawniczego, jakim
jest 11-tomowy System Prawa Karnego. Jest to przedsięwzięcie bez
precedensu w całej historii nauki prawa karnego w Polsce. Zaangażowana w
nim jest polska profesura prawa karnego, liczni doktorzy i doktorzy
habilitowani ze wszystkich ośrodków akademickich. Skupienie wysiłków tak
wielkiej rzeszy pracowników nauki na rzecz realizacji tego projektu
było możliwe jedynie dzięki wielkiemu autorytetowi Profesora Andrzeja
Marka i zaufaniu w skuteczność Jego kierownictwa. Dowodem na to, że
przedsięwzięcie to jest realizowane i przynosi konkretne efekty, jest
ukazanie się I tomu: Zagadnienia ogólne (pod red. A. Marka) oraz
zaawansowanie prac nad kolejnymi tomami.
Redaktorzy Księgi Pamiątkowej
