Stan prawny: listopad 2015 r.
Do 30 marca 2016 r. należy sporządzić sprawozdania finansowe za 2015 r. W tym celu z końcem roku należy zamknąć księgi rachunkowe, a ta czynność powinna być poprzedzona inwentaryzacją.
1. Nowelizacja ustawy o rachunkowości
W dniu 23 września 2015 r. weszła w życie ustawa z 23.7.2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1333). W jej wyniku:
transakcje zysków i strat nadzwyczajnych zostały usunięte dla innych jednostek niż banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (przepis obowiązuje do sprawozdań składanych za okres 1.1.2016–31.12.2016 r.),
do art. 4 dodano ust. 1a i 1b, przez co uściślono stosowanie zasady rzetelnego obrazu oraz zasadę istotności,
w art. 3 w ust. 1 dodany został pkt 37d, którym zdefiniowano pojęcie zaangażowania w kapitale,
zmieniono art. 44b ust. 10 RachU i przyjęto zasadę, że okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości firmy jest zależny przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności,
do artykułu 57 dodano ust. 3 (gdzie zdefiniowano warunki nie obejmowania konsolidacją jednostek zależnych),
zmieniono pojęcia związane z konsolidacją sprawozdań finansowych (np. definicja znaczącego wpływu, definicja jednostki dominującej, definicja jednostek powiązanych).
W zakresie konsolidacji zmiany w ustawie o rachunkowości dostosowują prawo bilansowe do wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.6.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylającą dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG.
2. Nowelizacja Krajowych Standardów Rachunkowości
Warto też pamiętać o nowelizacjach Krajowych Standardów Rachunkowości
Na posiedzeniu Komitetu w dniu 4.3.2014 r. została podjęta uchwała w sprawie przyjęcia nowelizacji KSR Nr 6. Nowelizacja standardu ma na celu dostosowanie treści standardu do zmienionych zapisów MSR Nr 19. Znowelizowany KSR Nr 6 stosuje się po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu ogłoszenia nowelizacji, z możliwością wcześniejszego zastosowania. KSR Nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” ukazał się w Dz. Urz. Ministra Finansów z 7.4.2014 r. poz. 12.
Komitet Standardów Rachunkowości na posiedzeniu w dniu 25.11.2014 r. podjął uchwałę w sprawie przyjęcia znowelizowanego Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dacie bilansu – ujęcie i prezentacja”. Standard został opublikowany w Dz.Urz. Ministra Finansów z 22.1.2015 r. poz. 6. Znowelizowany KSR Nr 7 stosuje się po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu ogłoszenia nowelizacji, z możliwością wcześniejszego zastosowania.
3. Zmiany w zasadach badania sprawozdań finansowych
W dniu 1.4.2015 r. Komisja Nadzoru Audytowego (KNA), zatwierdzając odpowiednie uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, zatwierdziła do stosowania w Polsce przez biegłych rewidentów i podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, wydawane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (ang. International Auditing and Assurance Standards Board, IAASB):
Międzynarodowe Standardy Badania,
Międzynarodowe Standardy Usług Przeglądu,
Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych Innych niż Badania i Przeglądy Historycznych Informacji Finansowych,
a także Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości.
Podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych wykonujące badania lub przeglądy sprawozdań finansowych jednostek zainteresowania publicznego, sporządzonych za okresy kończące się pomiędzy 31.12.2016 r. a 31.12.2017 r., zobowiązane są do dostosowania swojej działalności do nowych zasad wewnętrznej kontroli jakości do 1.1.2016 r., a pozostałe podmioty do 1.1.2017 r.
Przewidziano również możliwość dobrowolnego, wcześniejszego stosowania nowych standardów przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych.
Ponadto ukazała się uchwała nr 2783/52/2015 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z 10.2.2015 r. w sprawie krajowych standardów rewizji finansowej.
4. Nowelizacja klasyfikacji budżetowej
Zmiany w klasyfikacji budżetowej mają wpływ na sporządzenie rachunku zysków i strat (poprzez odpowiednie powiązania z paragrafami klasyfikacji budżetowej).
5. Kontrowersje w sporządzaniu sprawozdań finansowych
W zakresie sporządzania sprawozdań pojawia się wiele wątpliwości. Większość z nich dotyczy księgowania na przełomie lat budżetowych. Zebraliśmy je w formie 20 odpowiedzi na pytania.
Ponadto Wydawnictwo wystąpiło do Ministra Finansów o interpretację „w jakiej formie należy inwentaryzować drogi i jak często”. Odpowiedź publikujemy w tym wydaniu książki.
6. Czym różni się to wydanie książki od poprzedniego
To już 7 wydanie książki „Sprawozdania finansowe w jednostkach finansów publicznych”.
Aktualne wydanie książki jest zaktualizowane na bazie powyżej opisanych zmian oraz poszerzone w porównaniu z pozycją dotyczącą zamknięcia 2014 r. o dodatkowe odpowiedzi na pytania dotyczące księgowania na przełomie lat budżetowych oraz odpisów aktualizujących.
7. Zakres publikacji
W publikacji tej przedstawiono zarówno zagadnienia związane z zamykaniem ksiąg rachunkowych jak i ze sporządzaniem sprawozdawczości finansowej. W publikacji omówiono zagadnienia dotyczące zasad:
zamykania ksiąg rachunkowych w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych oraz samorządowych zakładach budżetowych;
prowadzenia ksiąg rachunkowych (wymagania w zakresie poprawności i kompletności ksiąg i etapy ich zamykania; uzgodnienie ksiąg; zapisy we wstępnie zamkniętych księgach; ostateczne zamknięcie ksiąg; przechowywanie oraz ochrona ksiąg; podpisywania rocznego sprawozdania finansowego;
udostępniania rocznego sprawozdania finansowego;
przechowywania rocznego sprawozdania finansowego;
odpowiedzialności za roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe;
korygowania błędnych zapisów księgowych;
księgowania na przełomie roku budżetowego;
przeprowadzenia inwentaryzacji rocznej i jej rozliczenia oraz ujęcia jej skutków w księgach rachunkowych;
księgowań związanych z zamknięciem ksiąg rachunkowych;
wycena składników aktywów i pasywów na dzień bilansowy;
różnice kursowe,
ustalanie i księgowanie wydatków niewygasających w jednostkach budżetu państwa i jednostkach samorządu terytorialnego,
dokonywanie odpisów aktualizujących,
środki pozostałe na wydzielonym rachunku dochodów na koniec roku
sporządzanie poszczególnych elementów sprawozdania finansowego, jak również sprawozdania łącznego i skonsolidowanego bilansu jednostki samorządu terytorialnego w powiązaniu z kontami księgi głównej,
ustalania wyniku finansowego budżetu JST
zatwierdzania i badania sprawozdań finansowych jednostek samorządu terytorialnego,
W książce znajduje się ponadto:
ponad 30 schematów księgowań
dokumentacja inwentaryzacyjna
arkusze konsolidacyjne
tabele i zestawienia w zakresie sporządzania sprawozdań
Dzięki naszej publikacji będzie można:
prawidłowo sporządzić sprawozdanie finansowe za 2015 r.,
poznać księgowania związane z przenoszeniem sald kont na koniec roku obrotowego,
zamknąć księgi rachunkowe za 2015 r.,
przeprowadzić inwentaryzację i jej rozliczenie oraz ujęcie jej skutków w księgach rachunkowych,
wycenić składniki aktywów i pasywów zgodnie z art. 28 ustawy o rachunkowości,
dokonać odpowiednich wyłączeń wzajemnych rozliczeń między jednostkami
zaksięgować błąd po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2015 r. i jego zatwierdzeniu
Spis treści dodatkowych odpowiedzi na pytania:
Zaksięgowanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego na koniec roku
Ewidencja rozliczenia dotacji
Księgowanie faktur z przełomu roku budżetowego
Zwrot wydatków poniesionych w poprzednim roku obrachunkowym w jednostce budżetowej
Ewidencja dostaw niefakturowanych za media na koniec roku
Ewidencja zwrotu dotacji udzielonej na rzecz przedszkola niepublicznego
Koszty na przełomie roku w księgach rachunkowych jednostki budżetowej
Faktura prognoza za gaz
Faktura prognoza za energię
Ewidencja zwrotu kwoty pozostającej na rachunku dochodów własnych z poprzedniego roku budżetowego
Ewidencja faktury korekta za szkolenie – zwrot nadpłaty w następnym roku obrotowym
Ewidencja dostaw niefakturowanych za przełomie roku
Moment ujęcia faktury w księgach rachunkowych
Ewidencja faktur zakupu, korekty oraz kompensaty w jednostkach budżetowych
Działalność szkoleniowa prowadzona w ramach rachunku wydzielonego
Przypisy należności z tytułu rachunków wystawianych na przełomie lat budżetowych
Rachunek kontrahenta zagranicznego – data wystawienia faktury różni się od daty wykonania usługi
Księgowania na przełomie lat - zwrot wydatków za przekroczenie limitów telefonów
Koszty na przełomie lat budżetowych – usługi telekomunikacyjne
Ewidencja dostaw niefakturowanych za media na koniec roku
Faktury na przełomie roku budżetowego
