Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz 2012. Wydanie 5

Komentarz zawiera szczegółowe omówienie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Publikacja jest już 5. wydaniem, które uwzględnia najnowsze nowelizacje ustawy, związane m.in. z ustawą z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 36, poz. 196). W szczególności zawiera ono szeroką interpretację przepisów doty-czących skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – całkowicie nowego na gruncie procedury sądowoadministracyjnej nadzwyczajnego środka prawnego. Czytelnik znajdzie również szerokie omówienie skargi na przewlekłe prowadze-nie postępowania administracyjnego.
W komentarzu zostało szeroko wykorzystane orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Na-czelnego Sądu Administracyjnego, Sądu Najwyższego i wojewódzkich sądów administracyj-nych. Autor kładzie akcent na te orzeczenia, które wyznaczają aktualną linię orzeczniczą NSA. W publikacji szeroko przedstawiono także dorobek doktryny prawa administracyjnego.
Książka zawiera dodatkowe pogrubienia podkreślające ważne partie materiału oraz skorowidz, ułatwiający odnalezienie poszczególnych instytucji i zagadnień z zakresu Prawa o po-stępowaniu przed sądami administracyjnymi. Artykuły ustawy zostały opatrzone tytułami obrazującymi ich treść.
Komentarz jest adresowany przede wszystkim do prawników praktyków i będzie przydatny w codziennej pracy zawodowej sędziom, adwokatom, radcom prawnym, doradcom podatko-wym. Cenne informacje znajdą również przedstawiciele innych zawodów prawniczych oraz studenci wydziałów prawa i administracji.

Autor jest profesorem Uniwersytetu Łódzkiego, Kierownikiem Zakładu Sądownictwa Administracyjnego oraz sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Przegląd ważniejszych zmian legislacyjnych, które pojawiły się od ostatniego wydania i zostały omówione w niniejszym wydaniu Komentarza:
1) ustawa z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 36, poz. 196) - nowela ta wprowadziła niezbędne zmiany wynikające z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzających niezgodność przepisów z Konstytucją RP, zobowiązań przyjętych przez Polskę w wyniku ratyfikowanych umów międzynarodowych i przystąpienia do Unii Europejskiej oraz z potrzeby doprecyzowania przepisów, które wywoływały rozbieżności w orzecznictwie, niedające się usunąć w drodze wykładni sądowej, a na które zwrócił uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich; m.in. wprowadziła do postępowania sądowoadministracyjnego nowy środek prawny o charakterze nadzwyczajnym, czyli system stwierdzania niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń;
2) ustawa z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 197, poz. 1307) – nowela wprowadziła zmiany związane ze wzmocnieniem kompetencji Rzecznika Praw Dziecka przez przyznanie mu stosownych uprawnień do udziału w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz występowania do Sądu Najwyższego o wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości w praktyce lub wywołujących rozbieżności w praktyce, a także wnoszenia kasacji albo skargi kasacyjnej. Propozycje tych zmian uwzględniają zakres właściwości urzędu Rzecznika Praw Dziecka. Możliwości skutecznego działania Rzecznika zapewniają zmiany w przepisach: Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych;
3) ustawa z 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2011 r. Nr 6, poz. 18) – nowela wprowadziła ważną zmianę, tj.  skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego. Nowelizacja miała na celu usprawnienie postępowania administracyjnego przez eliminację istniejących ograniczeń, stworzenie możliwości skarżenia nie tylko samej bezczynności organu administracji publicznej, ale również prowadzenie przez te organy postępowania w sposób przewlekły (długotrwale nieuzasadniony), przy jednoczesnym zmotywowaniu stron postępowania, do bardziej czynnego ich udziału;
4)  ustawa z 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 76, poz. 409) – głównym celem zmiany było przeciwdziałanie przewlekłości postępowań administracyjnych, a w konsekwencji skuteczniejsza realizacja prawa strony do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki. W szczególności nowelizacja miała przyczynić się do zwiększenia efektywności oddziaływania skarg na bezczynność organów administracji państwowej.