PRZEDMOWA
Kolejny, jubileuszowy L tom Polskiej Bibliografii Prawniczej obejmuje dane bibliograficzne prawniczego piśmiennictwa polskiego zgromadzone i opracowane w 2014 roku. Zawiera pozycje o charakterze naukowym, wybrane publikacje z zakresu dydaktyki (podręczniki, repetytoria, kazusy, testy) i popularyzacji prawa (informatory, poradniki) oraz materiały zamieszczane w dodatku do Rzeczpospolitej "Prawo co dnia" oraz w dwutygodniku Wspólnota.
W Polskiej Bibliografii Prawniczej rejestrowane są - obok prac prawniczych - także wybrane z uwagi na związek z zasadniczym jej przedmiotem pozycje z historii powszechnej, doktryn politycznych, stosunków międzynarodowych, pomocniczych nauk prawa karnego takich jak: kryminologia, kryminalistyka, medycyna, psychiatria i psychologia sądowa.
Odnotowywane są także źródła prawa (dział 02). Obejmuje on wykaz organów promulgacyjnych, kodeksy i ustawy z komentarzem lub bez niego oraz ważniejsze ekspertyzy i opinie prawne dotyczące obowiązujących przepisów prawnych jak również projektów ustaw. Orzecznictwo sądowe z podziałem na poszczególne gałęzie prawa zawiera dział 03. Informacje o czasopismach prawniczych (wraz podaniem adresu redakcji i numeru ISSN) znajdują się w dziale 04.
Pozyskiwanie danych bibliograficznych do PBP odbywa się z autopsji oraz z częściowym wykorzystaniem Przewodnika Bibliograficznego.
Pozycje umieszcza się w dziale najbardziej odpowiadającym jej treści. W wypadku, gdy to konieczne, zapis powtarzany jest w dwóch trzech innych działach. Numer porządkowy umieszczony jest przy pozycji po raz pierwszy pojawiającej się w tekście, powtarzana w kolejnym miejscu występuje bez numeru. Recenzje publikacji umieszczonych we wcześniejszych tomach PBP są opatrzone nawiasem kwadratowym. Ten sam znak sygnalizuje uwagi pochodzące od autorów Bibliografii, gdy tytuł pozycji nie wyjaśnia jej treści (glosy, niektóre wypowiedzi prasowe, publicystyka, wywiady).
PBP zawiera trzy indeksy: indeks czasopism i wydawnictw ciągłych oraz ich skrótów opracowanych w 2014 roku, indeks autorów prac publikowanych w Polsce i indeks autorów prac zagranicznych, recenzowanych w Polsce. W tym ostatnim wypadku nazwiska autorów podaje się w brzmieniu użytym w tekście recenzji. Zapisy w indeksach podzielone są na grupy. Pierwsza (bez szczególnego oznaczenia) zawiera pozycje autorskie (monografie, studia, artykuły, udziały w pracach zbiorowych). Pozostałe grupy oznaczono jako: "red." redakcje, "gl." glosy i komentarze, "oprac." opracowania, "polem." polemiki, "przedm." przedmowy, wstępy, posłowia, "rec." recenzje.
PBP ma także wersję elektroniczną dostępną po wykupieniu subskrypcji na stronie www. bibliografia-prawnicza.pl. Obejmuje ona lata 1964-2014 i jest aktualizowana raz w miesiącu. Stopniowo będzie poszerzana o kolejne, wcześniejsze tomy PBP aż po rok 1918.
Od tomu XLII: 2006 współwydawcą PBP jest wydawnictwo Wolters Kluwer SA.
Niniejsze wydanie Polskiej Bibliografii Prawniczej jest szczególne, ponieważ do rąk Państwa oddajemy pięćdziesiąty, jubileuszowy rocznik. Przy tej okazji warto powiedzieć kilka słów o historii tej bardzo istotnej dla środowiska prawniczego bazie danych.
W XIX pojawiła się potrzeba tworzenia bibliografii dziedzinowych, ponieważ były duże trudności z dotarciem do publikacji z zakresu poszczególnych dziedzin wiedzy, mimo że starano się rejestrować ukazujące się prace w Przewodniku Bibliograficznym pod red. Władysława Wisłockiego. Należy w tym miejscu również wspomnieć o Bibliografii Polskiej Estreichera, która w porządku alfabetycznym zestawiła plony umysłowych wysiłków narodu polskiego. Zaczęły pojawiać się bibliografie specjalne takie jak: bibliografia prac lekarskich, bibliografia nauk matematycznych, Bibliografia Historii Polskiej dr Finkla. Na potrzebę tworzenia bibliografii prawniczej wskazywała też ta okoliczność, że prace polskie, przy różnych prawodawstwach obowiązujących w państwach zaborczych, ujawniały wręcz sprzeczne kierunki. Pierwszą próbą wydania bibliografii prawniczej była bibliografia zamieszczona w Literaturze Polskiej Feliksa Bentkowskiego z 1814 r. Później oprócz opracowań skupiających się na poszczególnych dziedzinach prawa takich jak: O stanie działu prawa" w bibliografii J. Lelewela z 1823 r., rozdziału dot. prawa kościelnego w "Obrazie bibliograficzno-historycznym literatury i nauk w Polsce A. Jochera z 1844 r., "Bibliografii Powszechnej Notarjatu" A. Niemirowskiego, "Studyów Władysława Andrychiewicza poprzedzonym wspomnieniem o nim", bibliografii prawa cywilnego i handlowego za lat 20 W. Andrychiewicza, bibliografii prawa karnego za lat 20 Domaszewskiego nie było całościowego opracowania obejmującego piśmiennictwo prawnicze. Wydana w 1911 r. Bibliografia Prawnicza Polska XIX i XX w. pod red. Adolfa Suligowskiego jako pierwsza objęła cały wiek XIX oraz pierwsze dziesięciolecie XX wieku. Zarejestrowano w niej druki wydane w języku polskim oraz w języku łacińskim. Układ bibliografii opierał się na podziale całego materiału na poszczególne gałęzie prawa. Bibliografia ta powstała przy dużym udziale środowiska prawniczego oraz warszawskiej młodzieży akademickiej. Prace nad bibliografią trwały 20 lat. Zawiera ona 8231 pozycji. Została uzupełniona za lata 1911-1912 przez Romana Longchamps de Bérier. Za sześć następnych lat nie posiadamy żadnej bibliografii prawniczej. Publikacje za okres 1918-1928 zostały zarejestrowane w "Hoesicka Bibljografji Prawniczej Polskiej" opracowanej przez S. Łozę (Warszawa 1930). W latach 1930-1937 ukazywała się kwartalnie bibliografia prawnicza pod redakcją Artura Millera wydawana przez Hoesicka. Za okres 1938-1943 mamy kolejną lukę w rejestracji piśmiennictwa prawniczego.
W 1962 ukazała się Polska Bibliografia Prawnicza opracowana przez Dział Bibliografii i Dokumentacji INP PAN za okres 1944-1959 pod red. Karola Koranyi jako publikacja dwujęzyczna polsko francuska. Następnie w 1973 r. wydane zostało opracowanie w którym zgromadzono dane bibliograficzne publikacji prawniczych za lata 1965-1969 pod red. Witolda Czachórskiego.
Od roku 1970 do 1977 roku bibliografia wydawana była co dwa lata, a od 1978 roku stała się rocznikiem. I tak jest do chwili obecnej.
W 1990 roku powstał dedykowany Polskiej Bibliografii Prawniczej program komputerowy ILSOFT BP, który umożliwił tworzenie i udostępnianie bibliografii w wersji elektronicznej. W tym czasie zostały podjęte działania mające na celu rejestrację w ILSOFT BP roczników PBP sprzed 1990 roku. W 2012 r. w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby zarówno samej bibliografii jak i jej odbiorców wprowadzony został nowy system informatyczny Expertus pozwalający m.in. na udostępnienie Polskiej Bibliografii Prawniczej w Internecie.
Obecnie Polska Bibliografia Prawnicza w wersji elektronicznej obejmuje lata 1964-2015, i jest na bieżąco aktualizowana. Zawiera około 320 tysięcy opisów bibliograficznych i jest jedną z największych bibliografii dziedzinowych w Polsce.
Andrzej Bierć
