kodeks cywilny. Komentarz 2013. Tom 1. Przepisy wprowadzające. Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe
Redakcja: dr Konrad Osajda
Autorzy: dr Witold Borysiak, prof. UŚ dr hab. Jacek Górecki, Mateusz Grochowski, dr Krzysztof Haładyj, dr Jędrzej Maksymilian Kondek, prof. UŁ dr hab. Paweł Księżak, dr Bogusław Lackoroński, dr Grzegorz Matusik, dr Przemysław Mikłaszewicz, dr Rafał Morek, dr Artur Nowacki, dr Konrad Osajda, Paweł Popardowski, dr Michał Raczkowski, dr Przemysław Sobolewski, dr Anna Zbiegień-Turzańska, dr Łukasz Żelechowski
Kodeks cywilny. Komentarz 2013. Tom 1. Przepisy wprowadzające. Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe to komentarz z szeroką perspektywą.
Tom I – Przepisy wprowadzające, Część ogólna, Własność i inne prawa rzeczowe
-unikatowa struktura – trzy płaszczyzny: orientacyjna, właściwa, szczegółowa;
-dokładnie i obszernie o sprawach fundamentalnych – nie tylko treść i znaczenie przepisów są przedstawiane, ale również konstrukcje i instytucje prawne przez nie regulowane;
-rzeczowo i gruntownie, wraz z odniesieniem do poszczególnych poglądów doktryny i judykatury, w kwestiach o ogromnym znaczeniu dla obrotu gospodarczego;
-jedyny komentarz do prawa intertemporalnego prywatnego.
Komentarz do Kodeksu cywilnego to nowe opracowanie na polskim rynku wydawniczym, które stara się uzupełnić bogatą ofertę komentarzy do tego najważniejszego aktu prawnego z zakresu prawa prywatnego. Jest to zaktualizowana wersja komentarza dostępnego już od 2011 r. w Systemie Informacji Prawniczej Legalis w module Komentarze online.
Komentarz składa się z 3 tomów. Pierwszy zawiera omówienie przepisów wprowadzających Kodeks cywilny (prawa intertemporalnego prywatnego), a także przepisów części ogólnej prawa cywilnego oraz prawa rzeczowego. Drugi dotyczy problematyki prawa zobowiązań, a trzeci – prawa spadkowego.
Przedstawiane opracowanie wyróżniają dwie istotne cechy.
Po pierwsze, komentarz jest wyjątkowo obszernym opracowaniem wszystkich przepisów Kodeksu cywilnego. Autorzy przedstawili całość problematyki prawnej związanej ze stosowaniem w praktyce poszczególnych przepisów Kodeksu, powstałe w związku z ich wykładnią wątpliwości. Powołano w bardzo bogatym zakresie relewantne orzecznictwo Sądu Najwyższego i innych sądów, a także wypowiedzi przedstawicieli doktryny – w szczególności poglądy innych komentatorów Kodeksu cywilnego. Oprócz typowej i właściwej dla komentarzy „warstwy odtwórczej”, prezentującej kompletne acquis judykatury i doktryny, Autorzy przy okazji komentarzy do przepisów rozważają różne hipotetyczne przypadki ich zastosowania, które albo mogą zdarzyć się w praktyce, albo też praktyka może przynieść sytuacje do nich podobne, dzięki czemu aktualność zachowa zawarty tam wywód prawniczy. Zamierzeniem Autorów było nie tylko wyjaśnienie znaczenia poszczególnych przepisów KC oraz istniejącej i utrwalonej praktyki ich stosowania, lecz również odkrycie potencjału interpretacyjnego kryjącego się w tych przepisach, a istotnego przy rozstrzyganiu trudnych i złożonych problemów.
Po drugie, komentarz został opracowany przy rygorystycznym zachowaniu leżących u jego podstaw założeń strukturalnych, co pozwoliło nie tylko na klarowne przedstawienie treści, lecz czyni z niego bardzo użyteczny i łatwy do wykorzystania w praktyce instrument. Co do zasady, komentarze do każdego przepisu składają się z płaszczyzny orientacyjnej, płaszczyzny standardowej oraz płaszczyzny szczegółowej. Płaszczyzna orientacyjna prezentuje znaczenie przepisu i podstawowe problemy co do zakresu jego regulacji lub interpretacji – stanowi bardzo krótki, orientacyjny komentarz pozwalający na wstępną ocenę, czy dla rozstrzygnięcia konkretnego problemu ten przepis ma znaczenie. Płaszczyzna standardowa zawiera komentarz właściwy. Została ona podzielona na punkty dotyczące poszczególnych problemów, dzięki czemu „blok tekstu” nigdy nie jest zbyt długi, a raczej krótki i przejrzysty. Dzięki dodanemu do komentarzy do poszczególnych przepisów spisowi treści łatwo i szybko można dotrzeć do ważnych dla rozstrzygnięcia poszczególnych problemów fragmentów komentarza. Wreszcie płaszczyzna szczegółowa zawiera informacje dodatkowe, często powołanie głosów doktryny, poglądów mniejszościowych, większej liczby orzeczeń Sądu Najwyższego, czy też istotne dla komentowanych przepisów wątki historycznoprawne oraz prawnoporównawcze.
Połączenie wskazanych cech komentarza, w nadziei Autorów, pozwala na osiągnięcie podwójnego skutku, oczekiwanego od każdego komentarza. Z jednej strony, obszerne opracowania przepisów starają się ogarnąć całość trudnej materii, aby jak najrzadziej pozostawiać Czytelnika bez odpowiedzi na jego problem lub chociaż bez żadnej wskazówki co do kierunku, w jakim ma być rozwiązany (stąd komentarze do poszczególnych przepisów bywają obszerne). Z drugiej strony, struktura komentarza, uporządkowanie materii, instrumenty ułatwiające pracę z nim jak spisy treści i „wytłuszczenia” słów (zwrotów, zdań) kluczowych pozwalają na łatwe korzystanie z niego i szybkie odnajdywanie interesujących fragmentów.
Komentarz jest dziełem kilkunastu Autorów. Wszyscy oni łączą pracę naukową pracując w różnych ośrodkach akademickich z praktyką będąc adwokatami, radcami prawnymi, specjalistami w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym czy Biurze Analiz Sejmowych. Unikalne połączenie gruntownej wiedzy teoretycznej z dostrzeganiem potrzeb praktyki i praktycznych aspektów stosowania prawa, z różnych zresztą perspektyw, wpłynęło na jakość przygotowanych przez nich komentarzy, które starają się odpowiadać zarówno na oczekiwania „akademików”, jak i praktyków.
Choć komentarz jest dziełem zbiorowym, to nie jest dziełem wspólnym. Oznacza to, że każdy Autor przedstawia wyłącznie własne stanowisko co do prezentowanych treści.
Oddając Czytelnikom niniejszy komentarz Autorzy mają nadzieję, że okaże się on dla nich użyteczny tak dla potrzeb dociekań naukowych, jak i stosowania prawa w praktyce, rozstrzygania zwłaszcza trudnych i złożonych problemów jurydycznych.
Komentarz uwzględnia stan prawny na dzień 1.1.2013 r. oraz stan literatury i judykatury na połowę 2012 r.
