Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE. Komentarz to jedyna publikacja na rynku, która w wyjątkowo przystępny, a zarazem obszerny sposób dokonuje analizy poszczególnych przepisów Dyrektywy 2014/24/UE.
Uchwalenie nowej dyrektywy dotyczącej zamówień publicznych oraz obowiązek jej transponowania do polskiego porządku prawnego, jak również do porządków prawnych pozostałych państw członkowskich UE do 18.4.2016 r. rodzi zapotrzebowanie na opracowania przybliżające prawidłową wykładnię owych przepisów. Jednocześnie na polskim rynku wydawniczym brak jest tego typu opracowań (dotychczas obowiązująca Dyrektywa 2004/18/WE doczekała się tylko jednego komentarza), przy ewidentnie rosnącym zapotrzebowaniu.
Prawidłowa implementacja przepisów Dyrektywy 2014/24/UE ma kluczowe znaczenie dla wydatkowania i rozliczania środków pochodzących z budżetu UE. Jest to szczególnie istotne w przypadku Polski, która jest lub raczej może być znaczącym beneficjentem nowej perspektywy budżetowej UE na lata 2014–2020. Znaczna część tych środków powinna być wydatkowana zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 2014/24/UE i dlatego też (poza aspektem czysto prawnym) konieczność jej prawidłowej implementacji do prawa polskiego nabiera dodatkowego znaczenia.
Rosnące zainteresowanie unijnym prawem zamówień publicznych obserwujemy m.in. wśród instytucji i organizacji biorących udział w tworzeniu nowych przepisów krajowych lub w debatach na temat tych przepisów (różne organizacje biznesowe), instytucji odpowiedzialnych za wykorzystywanie funduszy unijnych i ich beneficjentów (działania sprzeczne z prawem europejskim grożą korektami finansowymi), jak również wśród praktyków zajmujących się stosowaniem prawa zamówień publicznych (bardzo liczne grono zamawiających, wykonawców, jak również prawników specjalizujący się w zamówieniach publicznych).
Termin ich implementacji przez państwa członkowskie do systemu prawnego upływa, jak już wspomniano, 18.4.2016 r. Nowe przepisy zastąpią obowiązujące dyrektywy: sektorową 2005/17/WE oraz tzw. klasyczną 2004/18/WE, koordynujące dotąd procedury udzielania zamówień w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Zakres przewidywanych zmian jest tak szeroki, że implementacja niektórych przepisów do polskiego systemu prawnego może wymagać gruntownych przemian obowiązujących ustaw, rozważa się choćby uchwalenie całkowicie nowej ustawy – Prawo zamówień publicznych.
Komentarz szczegółowo analizuje poszczególne przepisy dyrektywy dotyczące m.in.:
zakresu stosowania (m.in. definicje, zamówienia mieszane),
progów (m.in. metody obliczania szacunkowej wartości zamówienia, korekta progów i wykazu instytucji administracji centralnej),
wyłączeń (m.in. zamówienia w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, szczególne wyłączenia w dziedzinie łączności elektronicznej, zamówienia publiczne udzielane i konkursy organizowane zgodnie z przepisami międzynarodowymi, wyłączenia szczególne dotyczące zamówień na usługi),
sytuacji szczególnych (m.in. zamówienia subsydiowane oraz usługi badawcze i rozwojowe, zamówienia subsydiowane przez instytucje zamawiające, usługi badawcze i rozwojowe, zamówienia mieszane obejmujące aspekty obronności lub bezpieczeństwa),
zasad udzielania zamówień,
wyboru uczestników oraz udzielenia zamówień (m.in. kryteria kwalifikacji podmiotowej, podstawy wykluczenia, jednolity europejski dokument zamówienia, kryteria udzielenia zamówienia),
szczególnych reżimów udzielania zamówień (m.in. udzielanie zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi, zamówienia zastrzeżone w odniesieniu do określonych usług),
przepisów dotyczących zamówień publicznych (m.in. procedury, techniki i instrumenty w zakresie zamówień elektronicznych i zamówień zagregowanych, przeprowadzenie postępowania),
ładu administracyjno-regulacyjnego (m.in. egzekwowanie przepisów, indywidualne sprawozdania dotyczące postępowań o udzielenie zamówienia, współpraca administracyjna),
przekazania uprawnień i uprawnień wykonawczych (m.in. wykonywanie przekazanych uprawnień, tryb pilny, procedura komitetowa).
Autorzy omawiając poszczególne przepisy Dyrektywy 2014/24/UE oraz ich skutki w prawie krajowym zwrócili również uwagę na podstawy jej przyjęcia, a co za tym idzie na jej zakres przedmiotowy i podmiotowy oraz zagadnienia, które pozostają poza obszarem tej regulacji.
Ponadto, Autorzy-praktycy, rozszerzyli kwestię istoty zamówień publicznych w strategii „Europa 2020” zawartej w komunikacie Komisji z 3.3.2010 r. zatytułowanym „Europa 2020, Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” jako jeden z instrumentów rynkowych wykorzystywanych w celu osiągnięcia inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, przy jednoczesnym zagwarantowaniu najbardziej efektywnego wykorzystania środków publicznych. Ma ona na celu zmianę i modernizację przepisów dotyczących zamówień publicznych przyjętych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/17/WE oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/18/WE, tak aby zwiększyło to efektywność wydatków publicznych, ułatwiając w szczególności udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w zamówieniach publicznych, oraz aby umożliwić zamawiającym lepsze wykorzystanie zamówień publicznych dla wsparcia wspólnych celów społecznych.
Komentarz z pewnością będzie przydatny w codziennej pracy adwokatów, radców prawnych, sędziów, ekonomistów, pracowników administracji, a przede wszystkim osób zajmujących się zamówieniami publicznymi w praktyce, także organów zaangażowanych w kontrolę prawidłowości wydatkowania środków publicznych – NIK, Urzędy Kontroli Skarbowej. Ponadto, będzie on również pomocny dla studentów prawa i administracji.
